(foto: Edoland)
Mijn leven staat in het teken van woorden, geschiedenis en optimisme. Ik schrijf boeken, om belangrijke verhalen te bewaren. Dat doe ik ook als ghostwriter. Meer informatie staat op mijn website.
Inmiddels publiceerde ik circa dertig boeken, grotendeels over het voormalige Nederlands-Indië. Ook mijn laatste boek gaat daarover. In de biografie Pa Johannes “Pa” van der Steur (1865-1945). Zijn leven, zijn werk en zijn Steurtjes (2015) beschrijf ik hoe Van der Steur zich in Nederlands-Indië kon ontwikkelen tot het charismatische hoofd van “Oranje-Nassau”, het tehuis voor soldaten en in totaal zo’n zevenduizend kinderen. De tentoonstelling tijdens de Tong Tong Fair 2015 trok veel publiek. In 2016 stond de tentoonstelling met uitbreiding en verdieping in het Arnhemse Bronbeek en in het Museum Haarlem.
In juni 2015 hield ik een lezing over zeebaboe’s in het woonhuis waar eens “Persinggahan” gevestigd was. Daarmee begon mijn zoektocht naar de zeebaboes. In 2016 sprak ik op de Tong Tong Fair over zeebaboes.
Hier en daar vind ik iets over deze vrouwen. Mijn interesse groeit elke dag. Wat zou ik graag brieven lezen, of dagboeken, of herinneringen horen van nazaten.
Wanneer heeft een mens genoeg boeken geschreven? Nooit. Ik niet. Voor mijn verlanglijstje heb ik minstens vijf extra levens nodig. Vooral Indië is een blijvend bron van verbazing en vreugde voor mij. Ik ben er niet geboren, ik ben er nooit geweest, maar ik verlang terug naar het leven dat ik nooit gekend heb. Hieronder enkele voorbeelden.
Johannes ‘Pa’ van der Steur: (1865-1945): zijn leven, zijn werk en zijn Steurtjes
Stichting Tong Tong, 2015
Ooit genoot Pa van der Steur roem, eer en aanzien, zowel van het koninklijk huis als van de gewone man en vrouw. Zijn naam was vast verbonden met het tehuis “Oranje-Nassau” (Magelang, Java) waarin hij naar verluid zevenduizend kinderen opving. Een uitzonderlijk figuur, die bij leven al uitgroeide tot een legende.Maar wie wist nog wie de man zelf was? Dit boek vertelt de geschiedenis van Johannes van der Steur. Zijn jongensjaren in Haarlem, de invloed van de Zevende Dag Baptisten, zijn hartstochtelijke vechtlust die hij als Middernachtzendeling bezat, en de achtergrond van zijn vertrek naar Nederlands-Indië: het staat er allemaal in. En meer dan dat.
Dankzij intensief archiefonderzoek bevat Pa een rijkdom aan onthullingen en verrassingen. Want hoe kwam hij eigenlijk aan die kinderen? Waarom hield hij zijn omvangrijke werk voor de militairen bewust op de achtergrond? En waar haalde hij het geld vandaan om alles te financieren? Pa is meer dan een biografie, het boek biedt ook een venster op Indië zoals dat eens bestaan heeft. Een koloniale maatschappij vol tegenstellingen, even complex als fascinerend. Nergens anders dan dáár kon een man als Van der Steur zich ontwikkelen tot Pa. Hoe, en waardoor, en wat Indië aanvankelijk daarvan dacht, staat in dit boek. Koop het bij uw boekwinkel of via Bol.com.
Familie gebleven
In Indonesië woont een groep oudere Indische Nederlanders die de band met Nederland nog altijd als hecht ervaren. Ze spreken Nederlands, houden van de koningin, zijn Nederlands in hun hart en in elke vezel van hun lichaam, maar hun paspoort is niet Nederlands. Zij bleven in Indonesië omdat ze minderjarig waren ten tijde van de soevereiniteitsoverdracht, omdat ze voor oude familieleden wilden zorgen, omdat ze vertrouwden op het advies van de Nederlandse regering niet naar Nederland te komen.
Velen van deze voormalige landgenoten zijn arm en ziek. De Stichting HALIN steunt hen. Het gaat om honderden mensen die buiten hun schuld in hulpbehoevende omstandigheden zijn geraakt. Al zijn ze volgens hun paspoort Indonesiër, toch voelen zij zich Nederlander. Ze zijn Familie gebleven, ondanks alle politieke ontwikkelingen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.
Familie gebleven vertelt hun geschiedenis in grote lijnen. Het hart van dit boek bestaat uit acht portretten van deze voormalige Nederlanders, die nu voor het eerst op deze manier in woord en in beeld zichtbaar willen worden. Wie zijn deze mensen, waarom zijn ze daar gebleven en hoe is het ze sindsdien vergaan? Koop het bij uw boekwinkel of via Bol.com.
Lin Scholte
Lin Scholte (1921–1997) is een belangrijke schrijfster voor de Nederlandse letterkunde. Als een van de weinigen beschreef zij met groot oog voor detail het leven in de tangsi (kazerne) in Nederlands-Indië, waar KNIL-militairen dikwijls samenleefden met hun Indonesische vrouw en hun kinderen. Zij schreef hierover in haar door Rob Nieuwenhuys en vele anderen bejubelde debuut Anak Kompenie. In later werk schreef Lin Scholte met diezelfde precisie over de oorlog in Indië, de bersiap en het ontstaan van de republiek Indonesië.
In al haar boeken klinkt luid en duidelijk de stem van de Indische vertelster door, die intens betrokken is bij haar drie werelden: de Indische, de Javaanse en de Hollandse. Op overtuigende wijze weet Lin Scholte de lezer deelgenoot te maken van haar leven.
Met deze nieuwe boekuitgave van Stichting Tong Tong uit 2009 zijn de drie belangrijke romans van Lin Scholte weer verkrijgbaar: Anak Kompenie (1965), Bibi Koetis voor altijd (1974) en Takdiran en andere verhalen (1977). In dezelfde band is ook een nooit eerder gepubliceerd verhaal opgenomen: Fientje de Feniks. Hierin schetst Lin Scholte de geschiedenis van een Indisch meisje dat aan het begin van de twintigste eeuw, na een ongelukkige liefdesgeschiedenis, in Batavia werd vermoord. Met als grote inleiding: een biografische schets. Koop het bij uw boekwinkel of via Bol.com.
Indië ongekuist
Liefde, lust en hartzeer in de Nederlands-Indische letteren is een vrijmoedige bloemlezing die verrast, amuseert, vertedert en soms choqueert. Fragmenten uit de Nederlands-Indische letteren onthullen ons facetten van de romantisch-erotische liefde van weleer.
Zoet verlangen van een bruid, een echtpaar dat in het pre-Viagra tijdperk baat vindt bij kruiden, KNIL-mannen die aan venerische ziekten lijden, maar ook een man die een sensuele verrukking ondergaat bij het zien van een slapende jongen; de aard en inhoud van deze bundel is verbazend divers. Toch laten alle fragmenten zich schikken in de zeven fases van de liefde: eenzaamheid, verlangen, toenadering, bekroning in liefdesgeluk, de breuklijnen van twijfel en jaloezie, het gebroken hart en opnieuw beginnen. Zo laat Indië ongekuist op een ongebruikelijke manier zien hoe men in Indië fascinatie voelde voor het erotische.
Deze bundel bevat geen overbekende fragmenten, maar juist vergeten of onbekende delen uit de letteren die opnieuw aandacht verdienen. De schatkamer van de letteren is nu eenmaal zeer rijk. Overbekende auteurs als Louis Couperus zijn zorgvuldig overgeslagen. Koop het bij uw boekwinkel of via Bol.com.
Excellentie! Gouverneur-Generaal J.B. van Heutsz (1851-1924)
Geen militair uit de Nederlandse geschiedenis is zo bewonderd en verguisd als Van Heutsz. Hoe dat kan, is een leidraad in mijn onderzoek. Daarbij maak ik graag gebruik van de nagelaten correspondenties. Als brievenschrijver is Van Heutsz een ontdekking. Hij is scherp, terzake en vaak geestig. In zijn brieven toont hij zich als een man met wie niet te spotten viel, maar ook als iemand met een diepe loyaliteit voor de majesteit en een warme kameraadschap voor zijn manschappen.
De naam van J.B. van Heutsz is onverbrekelijk verbonden met de Atjeh-oorlog (1873-1914). Hij gold als de pacificator van Atjeh en van geheel Indië. Als bestuurder verenigde hij op geheel eigen wijze militaire belangen met economische en bestuurlijke (politieke) belangen. Uit de kolonie smeedde hij het begin van de eenheidsstaat Indonesië.
Dankzij Indië groeide hij uit tot een Nederlandse beroemdheid, overladen met onderscheidingen als de Militaire Willems-Orde. Weer terug in Nederland liet hij als veteraan van zich horen over de militaire verdediging van de kolonie. Gehoord werd hij minder.
In 1924 stierf Van Heutsz in Montreux (Zwitserland) als een verbitterd man. Pas drie jaar na zijn dood bewees koningin Wilhelmina hem de eer van een staatsbegrafenis. Tot op de dag van vandaag heeft de naam Van Heutsz een klank die ertoe dóet.
Er is een ontzagwekkende hoeveelheid bronnen die ik met genoegen doorspit. In 2020 moet de biografie uitkomen. De man in zijn tijd, de context van de koloniale maatschappij en de natie Nederland. Lees meer op zijn eigen website.
Zeebaboes 