Koloniaal Weekblad, 30 april 1903
In het tehuis Persinggahan aan de Van Boetzelaarlaan 2 te ’s -Gravenhage kwamen zeer regelmatig verzoeken binnen: zeebaboe gevraagd, voor de huishouding aan de wal. Er was altijd meer vraag dan beschikbare zeebaboes. Het merendeel van de vrouwen wilde terug. Blijven? Nee, dank u. Dat valt te begrijpen.
Het was niet alleen het koude klimaat dat tegenviel.
“Kliemerig” – zo noemt de schrijfster Melati van Java dat ergens: een samentrekking van koud en miezerig. Je denkt meteen aan grauwe dagen met wind en motregens.
Dat de meeste zeebaboes terug wilden, kwam ook niet alleen doordat ze thuis een eigen leven hadden. Dat hadden de meesten vermoedelijk wel, kinderen die vroegen wanneer moeder er weer was. Een zeebaboe die voor een dienstreis tekende, wist ongeveer hoe lang ze onderweg zou zijn, daarna kon ze alleen hopen snel een familie te vinden waarmee ze terug kon reizen. De bootreis was het overzichtelijke deel van het avontuur. Het vinden van de terug-reis betrekking het onzekere.
Er waren zeebaboes, die een betrekking aan wal accepteerden. Ze kwamen in de huishouding, al dan niet voor de verzorging van kinderen.
Maar een huishouden in Nederland was nogal anders dan een huishouden in Indië. Werken in huis betekende in Nederland: vrijwel het gehele huishouden doen, dus de was – en wasmachines komen pas na 1908 en zijn dan duur en schaars – het strijken, het schoonmaken en dan de kinderen. En baboe moest ook een boodschap kunnen doen.
Veel te veel werk voor een enkele persoon. Hollandse meisjes en vrouwen wilden dan ook in steeds geringere mate werken als dienstbode. Duitse dienstbodes kwamen vooral in de jaren 1920 en 1930. En ook voor deze laatste vrouwen gold: de meesten gingen weer terug naar het land van herkomst.
Eigenlijk wilde niemand het huishouden doen. De mevrouwen niet, de dienstbodes niet, de zeebaboe niet. En de meneren? Die al helemaal niet. Dan blijft degene over die niet wil, maar wel moet.
Zeebaboes 